Cây xạ đen là một loại cây thuốc nam mọc tự nhiên trong các khu rừng của nước ta. Không chỉ về mặt y học, cây xạ đen còn có giá trị về mặt kinh tế, và đây cũng là cây trồng “xóa đói giảm nghèo” ở một số huyện của tỉnh Hòa Bình.
Tìm hiểu về cây Xạ đen
Cây xạ đen có tên khoa học là Celastrus Hindsu benth, Hay còn được gọi là cây bách giải, cây đồng triều, bạch vạn hoa, cây dây gối, quả nâu,(xạ đen cuống, tiếng Mờng gọi là xạ cái) Cây phát triển ở vùng đồi gò phía Bắc mọc tự nhiên trong rừng và rất dễ trồng và nhân giống.
- Thuộc loại dây leo thân gỗ, mọc thành búi, thân cây dạng dây dài 3- 10m .
- Cành tròn, lúc non có màu sám nhạt, sau chuyển sang màu nâu, về sau có màu xanh.
- Lá không có lông, Phiến lá bầu dục xoắn ngược gân phụ 7 cặp, bìa có răng thấp, hoa chùm ở ngọn hay các nách lá, dài 5- 10cm, cuống hoa 2- 4 mm
- Cánh hoa trắng, hoa ra vào tháng 3 đến tháng 5 và quả ra vào tháng 8 đến tháng 12
- Quả nang hình trứng, quả non có màu xanh còn chín có màu vàng.
Công dụng của cây Xạ đen
Hiện nay xạ đen là một loại dược liệu được dân tộc Mường Hoà Bình sử dụng rất lâu trong Dân gian để làm thuốc. Trong các tài liệu và các câu chuyện các cụ đi trước kể lại thì : Cây xạ đen được xếp vào một trong những loại thuốc quý nhất, ngày trước khi đi rừng các cụ thường có mang theo 1 nắm cây Xạ đen để phòng trường hợp bị thương sẽ dùng xạ đen để điều trị vết thương và cầm máu. Trong cuộc sống thì công dụng của cây xạ đen là một cây thuốc trị các khối u, mụn nhọt, chữa trứng mất ngủ và viêm nhiễm.
Theo nghiên cứu Đông y
+ Cây xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có công dụng hữu hiệu trong điều trị mụn nhọt, ung thũng, tiêu viêm, giải độc, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ chướng và đặc biệt trong chữa trị ung thư, tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Có tác dụng thông kinh lợi niệu. Cây dùng trị kinh nguyệt không đều, bế kinh, viêm gan, bệnh lậu.
+ Vì trong xạ đen có chứa các chất Fanavolnoid (chất chống oxy hóa có tác dụng phòng chống ung th), Saponin Triterbenoid (tác dụng chống nhiễm khuẩn), Quinon (có tác dụng làm cho tế bào ung thư hóa lỏng dễ tiêu). Tài liệu nghiên cứu mới nhất của viện Quân Y103 công nhận công dụng cây xạ đen trong chữa trị bệnh của cây xạ đen là làm hạn chế sự phát triển của các khối u trong cơ thể ngời bệnh
Ngày nay qua nhiều nghiên cứu cho thấy trong Cây xạ đen Hòa Bình có các hoạt chất chống UNG THƯ rất hiệu quả, các hoạt chất chống ung thư của xạ đen được coi là mạnh nhất trong các loại dược liệu có hoạt chất chống ung thư. Ngoài ra công dụng của cây Xạ đen Hòa Bình còn có một số tác dụng quý khác như:
- An thần (trị bệnh mất ngủ).
- Cây xạ đen trị cao huyết áp.
- Men gan cao, sơ gan, viêm gan.
- Trị các bệnh viêm nhiễm.
- Phòng và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
- Tiêu hạch, tiêu độc, thanh nhiệt, mát gan, hành thủy, điều hòa hoạt huyết, giảm đau, an thần, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
+ Nhiều bệnh nhân có bệnh đường tiêu hóa nói chung (viêm loét dạ dày, tá tràng; ung thư dạ dày mới phát hiện; viêm gan mạn tính; xơ gan đơn thuần hoặc ung thư gan giai đoạn đầu; sau mổ sỏi túi mật; viêm đại tràng mạn tính; rối loạn tiêu hóa, ăn chậm tiêu, táo bón…) đã uống nước sắc từ cây xạ đen, một số người dùng thấy có kết quả phần nào
Theo các nghiên cứu về Tây y
+ Viện Quân y 103 do GS. Lê Thế Trung và các bác sĩ của Học viện Quân y đã đi tiên phong trong nghiên cứu, tìm hiểu về cây xạ đen. Từ năm 1987 đoàn bác sĩ Học viện Quân y (do GS.TSKH Lê Thế Trung – Chủ tịch Hội Ung thư TP.Hà Nội dẫn đầu) đã phát hiện cây xạ đen trong chuyến sưu tầm các bài thuốc quý trong dân gian. Sau 12 năm nghiên cứu, hiện Học Viện Quân Y đã chiết suất được từ loài cây này một loại tinh thể có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
+ Qua nghiên cứu về thực vật học, hoá dược, dược lý, nghiên cứu thực nghiệm trên động vật được gây ung thư, các bác sĩ đã phát hiện công dụng của cây xạ đen trong việc hạn chế sự phát triển của khối u ác tính. Hơn nữa, theo GS. Trung, hợp chất lấy từ xạ đen nếu được kết hợp với chất Phylamin có thể kéo dài tuổi thọ trung bình của động vật bị ung thư hơn nhiều chất lấy từ cây trinh nữ hoàng cung hay tỏi Thái Lan.
+ Đến cuối năm 1999, đề tài của các bác sĩ Học viện Quân y được nghiệm thu, cây xạ đen chính thức được công nhận là một trong không nhiều những vị thuốc nam có công dụng điều trị hỗ trợ bệnh nhân ung thư.
+ Tuy nhiên, các nhà khoa học đã cảnh báo cho các người bệnh ung thư rằng, với tác dụng ức chế sự phát triển của khối u ác tính, cây xạ đen, với tư cách là một thực phẩm chức năng, chỉ có tác dụng hỗ trợ trong điều trị ung thư, hoàn toàn không phải là thuốc chữa khỏi căn bệnh này. Tất cả các báo cáo khoa học đều khẳng định, cây xạ đen chỉ có công dụng làm tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, ức chế tiến triển của tế bào ung thư, không phải là thuốc có thể chữa khỏi ung thư. Sự thần kỳ của cây xạ đen chính là làm hạn chế sự phát triển của các khối u trong cơ thể người bệnh.